Sasakala Urang Baduy (Versi 01)

Jaman baheula aya hiji Raja nu boga kakawasaan nu pang legana ti Karajaan Papajaran. Ceuk béja éta Raja téh asalna ti Sorga Loka. Nalika Islam asup ka tatar sunda, tur sumebar kamamana di unggal wilayah tatar sunda. Éta Raja ujug-ujug ngaleungit ti istinana, alatan embung ngagem agama islam. Leungitna manéhna téh bareng jeung dulurna nu ngaranna Pucuk Umun.

Raja jeung Pucuk Umun téh ngarobah dirina jadi manuk béo. Si Raja jeung Pucuk Umun téh ngalalana ka dieu ka ditu, ti ujung kidul ka ujung wétan, ti ujung kalér ka ujung kulon, nyiar tempat nu jempling nu masih kénéh kosong can aya nu nemptan atawa can ditempatan ku jelema, pikeun nyumput ti jalma réa.

Geus kuralang-kuriling ka dieu ka ditu, ahirna Raja jeung Pucuk Umun téh nepi ka hiji tempat di Cibaduy béh kuloneun tatar sunda (Banten).

“Ayi urang turun di dieu” Ceuk Raja.

“Muhun Kakang” Témbal Pucuk Umun.

Laju éta dua manuk béo téh turun di hiji leuweung gelenggengan. Éta tempat téh disalusur heula, nepikeun maranéhna manggih hiji tempat nu eusi ngan ukur aya keusik wungkul. Tuluy maranéhna téh nyicingan éta tempat. Haju mere ngaran éta tempat Cikeusik.

“Ai sigana ieu tempat téh masih can kacabak ku jalma, ka témpo tina kaayaan alamna nu masih kénéh di eusi ku rupa-rupa sasatoan” Ceuk Raja

“Muhun Kakang” Témbalna Pucuk Umun.

Hiji poé éta dua manuk béo téh indit. Di tengah jalan manéhna manggih hiji walungan nu kacida hérang caina, nepikeun éta dua manuk béo téh kataji ka éta walungan téh, tuluy turun ka éta walungan. Pas geus turun éta dua manuk béo téh mandi di éta walungan, tuluy ujug-ujug awakna téh balik deui jadi ngawujud manusa. Alatan walungan éta geus bisa ngarobah wujud béona éta walungan téh diaranan Cibéo.

Saban poé, di Cikeusik téh dipinuhan ku katurunan Raja jeung Pucuk Umun. Bakating ku geus pinuh Raja jeung Pucuk Umun téh muka deui hiji leuweung tuluy dijadikeun hiji lembur anyar. Éta lembur téh aya di hilireun Walungan Cibéo. Éta lembur anyar téh diaranan Cikerta Warna (Kerta Warna). Kerta téh hartna ramé sedengkeun Warna téh leuweung. Beuki ka dieu beuki ka dieu éta lembur téh jadi ramé.

Di Ci Baduy ahirna jadi aya tilu lembur anu ramé, nya éta Cikeusik, Cibéo, Jeung Cikerta Warna. Maranéhna hirup ku adat istiadat jeung undang-undang sorangan. Maranéhna anu kiwari dikenal urang Baduy. Maranéhna dipingpin ku salah saurang nu gelarna atawa disebut Geurang Puun.

Urang baduy boga budaya silih harga kana hak milik batur. Lamun aya urang baduy anu ngareumpak aturan jeung undang-undang anu masih dipaké di éta adat atawa geus teu kuat di adat, éta jalma bakal dititah kaluar ti baduy atawa diasingkeun ka lembur Nangka Bengkung. Masarakat baduy nu di éta lembur disebut baduy luar. Sedengkeun urang baduy nu nyicingan di tilu tempat tadi disebut baduy jero (dalem).

*** TAMAT ***